Pierwszy raz pojęcie kompetencji zostało użyte przez D. McClelland’a, aby określić kryterium odpowiedzialne za odnoszony sukces ludzi w pracy. W późniejszych czasach pojęcie to ewoluowało i zostało utożsamione ze zbiorem właściwości człowieka (jego zdolności, cechy osobowości, motywacji, postaw). Koncentrując się na badaniach kompetencji można sprawdzić, w jakim stopniu poszczególne właściwości człowieka zostały rozwinięta, a także kontrolować kierunek ich zmian i właściwe dobierać narzędzia rozwojowe.
Czym są kompetencje zawodowe?
Definiowanie wymagań stawianych przed pracownikami lub kandydatami na poszczególne stanowiska ma podstawowe znaczenie w tworzeniu opisów stanowisk oraz standardów kwalifikacji i kompetencji zawodowych. Wśród najpopularniejszych definicji kompetencji warto wymienić:
- definicję R. Boyatzis’a, który zdefiniował kompetencje zawodowe, jako charakterystykę osoby. Kompetencje pozwalają skutecznie wypełniać powierzone zadania wraz z osiągnięciem zamierzonych celów; ponadto wyróżnił on trzy poziomy kompetencji – poziom motywów i cech osobowościowych, poziom obrazu siebie i ról społecznych oraz poziom umiejętności;
- definicja M. Kossowskiej i I. Sołtysińskiej, które kompetencje rozumieją poprzez zmienne indywidualne podlegające rozwojowi; fundamentem kompetencji, jest wiedza rozumiana jako: wiedza deklaratywna, wiedza proceduralna oraz postawy.
Metody badawcze zorientowane na poziom kompetencji
Prowadząc badanie zorientowane na kompetencje pracowników można skorzystać z metody 180 lub 360 stopni. Polegają one na obserwacji oraz ocenie zachowań danej osoby w miejscu pracy. Inna metoda badawcza polega na zaproponowaniu ćwiczeń, które są specyficznymi zadaniami wykonywanymi na danym stanowisku pracy – w toku badania sprawdza się, w jakim stopniu pracownik bądź kandydat poradził sobie z wykonaniem ćwiczenia. Oznacza to, że w procesach badawczych można zastosować metody, które badają:
- wiedzę;
- zdolności;
- cechy osobowościowe;
- postawy.
Testy kompetencyjne
Podstawowym sposobem doboru pracowników w profesjonalnych organizacjach, jest poddanie kandydata testowi kompetencji. Warto skorzystać z takiej formy procesu rekrutacyjnego, by uzyskać kompleksową i wiarygodną informację odnośnie pożądanych umiejętności kandydata. Różnorodność pytań pozwala zbadać potencjalnego pracownika w wielu obszarach, dzięki czemu możesz wybrać odpowiednią osobę na dane stanowisko.